Η μεγαλύτερη έως τώρα επιστημονική έρευνα σχετικά με τις επιθανάτιες και εξωσωματικές εμπειρίες, τις οποίες κατά καιρούς αναφέρουν άνθρωποι που έπαθαν καρδιακή ανακοπή, αλλά τελικά ανένηψαν, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι σε όλο τον κόσμο το φαινόμενο δεν είναι καθόλου σπάνιο μεταξύ όσων επιβίωσαν.
Στο 9% των περιπτώσεων που ερευνήθηκαν, ο ασθενής ανέφερε επιθανάτιες εμπειρίες και το 2% δήλωσε ότι είχε μικρότερη ή μεγαλύτερη επίγνωση κατά τη στιγμή της διαδικασίας ανάνηψης, βλέποντας ή ακούγοντας διάφορα πράγματα γύρω του.
Σε μια τουλάχιστον περίπτωση ασθενούς που κρίθηκε ιδιαίτερα αξιόπιστη, η μελέτη βρήκε σαφείς ενδείξεις για ύπαρξη επίγνωσης και συνείδησης τουλάχιστον για μερικά λεπτά μετά το σταμάτημα της καρδιάς. Αν και οι επιστήμονες δεν έκαναν λόγο για «ζωή μετά θάνατο», ανέφεραν ότι ασφαλώς το θέμα -που αντιμετωπίζεται με έντονο σκεπτικισμό από άλλους επιστήμονες- χρειάζεται περαιτέρω διερεύνηση.
Οι ερευνητές, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο ιατρικό περιοδικό “Resuscitation” (Ανάνηψη), με επικεφαλής τον Σαμ Πάρνια του Πολιτειακού Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης (SUNY) και μέχρι πρόσφατα του Πανεπιστημίου του Σαουθάμπτον στη Βρετανία, ο οποίος εδώ και χρόνια μελετά επιστημονικά τις επιθανάτιες και εξωσωματικές εμπειρίες, εξέτασαν επί τέσσερα χρόνια ένα – ένα ξεχωριστά 2.060 περιστατικά ανθρώπων, οι οποίοι έπαθαν καρδιακή ανακοπή, ενώ νοσηλεύονταν σε 15 νοσοκομεία της Βρετανίας, των ΗΠΑ και της Αυστραλίας.
Κάποιοι άνθρωποι ισχυρίζονται ότι έχουν βιώσει εξωσωματικές εμπειρίες ή, όπως αλλιώς είναι γνωστές οι εμπειρίες αποχώρησης της συνείδησης από το σώμα, «αστρικά ταξίδια».
Οι περισσότεροι περιγράφουν τις εμπειρίες αυτές ως εξής: νιώθουν ότι βγαίνουν από το σώμα τους, ότι πετούν στον αέρα και παρακολουθούν τους εαυτούς τους έξω από αυτό.
Μία ομάδα ερευνητών από τον Καναδά βρήκε μια γυναίκα, η οποία ισχυρίζεται ότι μπορεί να βιώσει ένα «αστρικό ταξίδι» όποτε αυτή το θελήσει και αποφάσισαν να μελετήσουν τι συμβαίνει στον εγκέφαλό της.
Αυτό που διαπίστωσαν ήταν κάτι πάρα πολύ περίεργο, γράφει η Jordan Kushins στο sploid.gizmodo.com.
Οι Andra M. Smith και Claude Messierwere από το πανεπιστήμιο της Οτάβα περιέγραψαν την ικανότητα της γυναίκας αυτής σε μια μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό «Frontiers of Human Neuroscience» ως εξής:
«Μπορούσε να δει τον εαυτό της να περιστρέφεται στον αέρα, επάνω από το σώμα της, το οποίο ήταν ξαπλωμένο σε οριζόντιο επίπεδο. Ανέφερε ότι κάποιες φορές είδε τον εαυτό της να κινείται από επάνω, όμως είχε επίγνωση ότι το «πραγματικό της σώμα» ήταν ακίνητο. Η συμμετέχουσα δεν ανέφερε συγκεκριμένα συναισθήματα που συνδέονταν με την εμπειρία».
«Μπορεί όμως κάτι τέτοιο όντως να συμβαίνει στην πραγματικότητα;», αναρωτιέται η αρθρογράφος.
Οι ερευνητές παρατήρησαν, όπως αναφέρει η Kushins, ότι κάτι περίεργο συνέβη στον εγκέφαλό της.
Οι μαγνητικές τομογραφίες αποκάλυψαν ότι σημειώθηκε μια «απενεργοποίηση του οπτικού φλοιού, ενώ ταυτόχρονα ενεργοποιήθηκε η αριστερή πλευρά αρκετών περιοχών που συνδέονται με τις κιναισθητικές εικόνες, που περιλαμβάνουν τις ψυχικές εικόνες σωματικής κίνησης». Πρόκειται για το τμήμα του εγκεφάλου που επιτρέπει στους ανθρώπους να αλληλεπιδρούν με το περιβάλλον τους και τους κάνει να αντιλαμβάνονται πού βρίσκεται το σώμα τους σε σχέση με τον υπόλοιπο κόσμο που έχουν γύρω τους.
Είναι η πρώτη φορά που μια τέτοιου είδους εμπειρία αναλύεται και τεκμηριώνεται επιστημονικά.
Οι ερευνητές γνωρίζουν ότι οι εξωσωματικές εμπειρίες μπορούν να προκληθούν μεταξύ άλλων από «εγκεφαλικά τραύματα, αισθητηριακή στέρηση, επιθανάτιες εμπειρίες, ψυχεδελικά φάρμακα, αφυδάτωση, ύπνο και ηλεκτρική διέγερση του εγκεφάλου, καθώς επίσης και να προκληθούν σκόπιμα από κάποιους». Ωστόσο, η συγκεκριμένη περίπτωση αυτής της γυναίκας είναι το πρώτο καταγεγραμμένο περιστατικό ανθρώπου που «μπαίνει σκόπιμα σε αυτήν την κατάσταση».
Είναι αλήθεια ή όχι;
Η απάντηση είναι ναι, υπό την έννοια ότι η γυναίκα αυτή βίωσε όντως κάτι. Οι μαγνητικές τομογραφίες του εγκεφάλου της έδειξαν ότι έζησε αυτό που η ίδια ισχυρίζεται.
Βέβαια, αυτό δε σημαίνει ότι η ψυχή της βγήκε έξω από το σώμα της. Αυτό δεν είναι ένα «αστρικό ταξίδι», όπως το περιγράφουν οι μυστικιστές. Δεν υπάρχει παραφυσική δραστηριότητα, κανενός είδους, προσθέτει η αρθρογράφος.
Γεγονός είναι, ότι παρότι δεν έχουν γίνει πολλά πειράματα και μελέτες γύρω από το συγκεκριμένο ζήτημα, οι επιστήμονες πιστεύουν ότι αυτού του είδους οι εξωσωματικές εμπειρίες είναι ένα είδος ψευδαισθήσεων, που προκαλούνται από κάποιο νευρολογικό μηχανισμό.
Οι ερευνητές της συγκεκριμένης μελέτης υποψιάζονται ότι αυτός ο νευρολογικός μηχανισμός μπορεί να υπάρχει και σε άλλους ανθρώπους, και πως ορισμένοι –όπως αυτή η γυναίκα– μπορούν να εκπαιδεύσουν τον εαυτό τους έτσι ώστε να τον ενεργοποιούν κατά βούληση.
Η ίδια τους είπε ότι παρατήρησε πρώτη φορά την ικανότητά της αυτή όταν ήταν μικρό παιδί, την ώρα που έπεφτε για ύπνο.
Ίσως οι εξωσωματικές εμπειρίες να καταλήξουν να είναι κάτι σαν την συναισθησία, ένα νευρολογικό φαινόμενο που οι ερευνητές αγνοούσαν κατά τη διάρκεια του 20ού αιώνα.
Η συναισθησία, καταλήγει η αρθρογράφος, η οποία προκαλεί σε μερικούς ανθρώπους το να βλέπουν αυτόματα χρώματα μέσα στον εγκέφαλό τους όταν ακούν ή διαβάζουν γράμματα, νούμερα και λέξεις, πλέον έχει γίνει αποδεκτή, έχει μελετηθεί και κατανοηθεί από τους ειδικούς.
Η μελέτη αποκάλυψε ότι ένα μεγάλο ποσοστό (σχεδόν το 40%) όσων ανένηψαν μετά την ανακοπή (οι 140 από τους 330 που επιβίωσαν, ανέφεραν στη συνέχεια ότι είχαν κάποιου είδους επίγνωση, ενόσω ήσαν κλινικά νεκροί και προτού ξαναρχίσει η καρδιά τους να χτυπά. Ένας άνδρας μάλιστα διηγήθηκε ότι αισθάνθηκε πως είχε εγκαταλείψει το σώμα του και παρακολουθούσε από μια γωνία του δωματίου την επέμβαση της ανάνηψης. Αν και ήταν «νεκρός» για τρία λεπτά, ο 57χρονος θυμάται με λεπτομέρειες τι έκανε γύρω του το ιατρικό προσωπικό, περιγράφοντας ακόμη και τον ήχο του μηχανήματος.
«Γνωρίζουμε ότι ο εγκέφαλος δεν μπορεί να λειτουργήσει, όταν η καρδιά έχει σταματήσει να χτυπά. Όμως, στη συγκεκριμένη περίπτωση, φαίνεται πως η συνειδητή επίγνωση συνεχίστηκε τουλάχιστον για τρία λεπτά μετά το σταμάτημα της καρδιάς, παρ’ όλο που ο εγκέφαλος τυπικά παύει να λειτουργεί 20 έως 30 δευτερόλεπτα, αφ’ ότου η καρδιά σταματήσει», δήλωσε ο Σαμ Πάρνια, σύμφωνα με τη βρετανική
«Τέλεγκραφ».
«Ο συγκεκριμένος άνδρας περιέγραψε το κάθε τι που συνέβαινε στο δωμάτιο και, το σημαντικότερο, άκουσε δύο ″μπιπ″ από το μηχάνημα, το οποίο βγάζει έναν ήχο ανά τρία λεπτά. Έτσι, μπορούμε να χρονομετρήσουμε πόσο διήρκεσε η εμπειρία του. Φαινόταν πολύ αξιόπιστος και ό,τι είπε ότι συνέβη, όντως συνέβη», πρόσθεσε ο βρετανός γιατρός.
Από τους υπόλοιπους 140 ανθρώπους που η έρευνα κατέγραψε ότι είχαν κάποια συνείδηση μετά την ανακοπή της καρδιάς τους, πολλοί δεν θυμούνταν λεπτομέρειες, όμως ένας στους πέντε δήλωσαν ότι ένιωσαν ένα ασυνήθιστο αίσθημα γαλήνης, ενώ ένας στους τρεις αισθάνθηκαν τον χρόνο είτε να επιβραδύνεται, είτε να επιταχύνεται.
Μερικοί ανέφεραν ότι είδαν ένα έντονο φως, μια χρυσή λάμψη ή τον Ήλιο να λάμπει. Άλλοι θυμούνταν ότι φοβούνταν ή ότι ένιωθαν να πνίγονται ή να βουλιάζουν σε βαθιά νερά. Το 13% δήλωσαν ότι ένιωσαν να διαχωρίζονται από το σώμα τους και ένα ανάλογο ποσοστό είπαν ότι αισθάνθηκαν να ανυψώνονται.
Ο δρ Πάρνια πιστεύει ότι πολλοί περισσότεροι άνθρωποι έχουν παρεμφερείς εμπειρίες, όταν πλησιάζει η στιγμή του θανάτου τους, όμως τα φάρμακα και τα ηρεμιστικά που τους χορηγούν οι γιατροί, τους εμποδίζουν να τις θυμηθούν. «Εκτιμάται ότι εκατομμύρια άνθρωποι έχουν νιώσει ζωντανές εμπειρίες σε σχέση με τον θάνατο, αλλά τα επιστημονικά στοιχεία είναι αμφιλεγόμενα στην καλύτερη περίπτωση. Πολλοί άνθρωποι θεωρούν ότι πρόκειται για φαντασιώσεις ή για ψευδαισθήσεις, όμως φαίνεται πως μάλλον αντιδρούν σε πραγματικά συμβάντα», πρόσθεσε.
«Το δείγμα ήταν πραγματικά μεγάλο, πράγμα που δίνει στη νέα έρευνα πολλή αξιοπιστία. Παρουσιάζει μερικά πολύ καλά στοιχεία ότι αυτές οι εμπειρίες πράγματι συμβαίνουν, αφ’ ότου οι άνθρωποι έχουν ιατρικά πεθάνει. Απλώς, δεν ξέρουμε τι τελικά συμβαίνει. Είμαστε ακόμη στο σκοτάδι σε πολύ μεγάλο βαθμό, όσον αφορά το τι συμβαίνει, όταν κανείς πεθαίνει και ελπίζουμε ότι η νέα μελέτη θα βοηθήσει στην επιστημονική κατανόηση του θέματος», δήλωσε ο ψυχολόγος δρ Ντέηβιντ Γουάιλντ του Πανεπιστημίου του Νότιγχαμ Τρεντ, ο οποίος επίσης μελετά το ζήτημα των εξωσωματικών εμπειριών.
Andreas Galiatsatos 