ΨΥΧΟ κάποιος να μας μακρύνει το σχοινί

Στο τεύχος Σεπτεμβρίου-Οκτωβρίου του περιοδικού “Bio news” δημοσιεύτηκε το εξαιρετικό άρθρο με τιτλο “Χριεάζεται κάποιος να μας μακρύνει το σχοινί” του Κου *Παναγή Μεταξάτου.

Απολαύστε το!

Περίεργος τρόπος να αρχίζεις ένα άρθρο. Οι ερωτήσεις που έρχονται στο μυαλό αμέσως είναι: Ποιο σχοινί; Ποιος είναι αυτός ο κάποιος; Γιατί να μακρύνει και τόσες άλλες.

Κάποτε ένας άνθρωπος είχε ένα κουτάβι που του έκανε πολλές ζημιές με την υπερκινητικότητά του (που όλα τα κουτάβια έχουν). Αποφάσισε να δέσει το κουταβάκι στο κήπο και περιόρισε την δράση του στην ακτίνα των 3 μέτρων του σχοινιού του.

Μια μέρα το λυπήθηκε και διπλασίασε το μήκος του σχοινιού, αλλά το κουτάβι δεν περνούσε το όριο του παλιού του κύκλου. Μόνο όταν το οδήγησε τραβώντας το από το λουρί του έμαθε τα νέα του όρια. Δεν έχουμε και πολύ μεγαλύτερη δυνατότητα από το σκύλο, κινούμεθα στα όρια του «σχοινιού» που «εκπαιδευτήκαμε» νοητικά να κουβαλάμε και δεν πρόκειται να κάνουμε την υπέρβαση αν κάποιος δεν μας «τραβήξει» στη νέα πραγματικότητα.

Στην ψυχολογία και στην μέθοδο Silva αυτά τα σχοινιά τα λέμε «περιοριστικά πιστεύω» και διαμορφώνονται μέσα μας στην βρεφική ηλικία. Είναι όλες αυτές οι πεποιθήσεις που τελικά καταλήγουμε να πιστεύουμε, αλλά που όμως κάνουμε λάθος. Υπάρχουν τρεις «σχολές» που δείχνουν με ποιον ακριβώς τρόπο «εκπαιδευόμαστε» στη ζωή μας.

Στο τσίρκο ενήλικας ελέφαντας συγκρατείται από ένα απλό σχοινί που είναι δεμένο από έναν απλό πάσσαλο μπηγμένο στο έδαφος. Η πιο μικρή προσπάθεια θα έκοβε το σχοινί ή θα ξέχωνε τον πάσσαλο, αλλά το τεράστιο ζώο δεν το κάνει. Το μικρό ελεφαντάκι αντίθετα είναι δεμένο με χοντρή αλυσίδα από τεράστιο πάσσαλο που όσο και αν προσπαθεί, και προσπαθεί συνεχώς, δεν καταφέρνει να ελευθερωθεί. Το μικρό ελεφαντάκι εκπαιδεύεται να μην τα καταφέρνει. Μαθαίνει την προσωρινή του αδυναμία (σε νεαρή ηλικία) να την κάνει μόνιμη και να μην αντιδρά και στο μέλλον. Η σχολή του ελέφαντα μας μαθαίνει να πιστεύουμε ότι οι αρχικοί περιορισμοί είναι μόνιμα στοιχεία της ταυτότητάς μας και όχι προσωρινές προκλήσεις που πρέπει να τις αντιμετωπίσουμε και να τις ξεπεράσουμε με την εκπαίδευση, το χρόνο και την εμπειρία.

Αν στη μια άκρη του ενυδρείου με πιράνχας βάλετε τροφή και μπροστά από αυτήν ένα γυάλινο τοίχο τα ψάρια θα ορμήσουν προς την τροφή, αλλά θα πέσουν με τα μούτρα πάνω στο γυαλί. Θα οπισθοχωρήσουν και θα ξαναδοκιμάσουν μερικές φορές ακόμη χωρίς φυσικά το ποθούμενο αποτέλεσμα. Κάποια στιγμή θα σταματήσουν να προσπαθούν ακόμα και όταν αφαιρέσουμε το γυάλινο εμπόδιο. Η σχολή των πιράνχας μας διδάσκει ότι αν αποτύχουμε σε μερικές απανωτές προσπάθειες, το καλύτερο που έχουμε να κάνουμε είναι να τα παρατήσουμε και να μη δοκιμάσουμε ξανά ποτέ. Το λάθος που κάνουμε είναι ότι, κάτι που παλιά ήταν σαν να χτυπάμε το κεφάλι μας πάνω σε τοίχο ή γυαλί, τώρα θα μπορούσε να δώσει διαφορετικό αποτέλεσμα.

Είναι περιοριστικά πιστεύω που δημιουργούνται μέσα από διδαχές, σοφούς, μυθολογία, ιστορία, διδάγματα, γονείς κ.λ.π. Αυτοί οι «δάσκαλοι» περνούν τους περιορισμούς των δικών τους ικανοτήτων και εμπειριών στους ανυποψίαστους μαθητές τους μέσα από τα γραπτά τους ή τα προφορικά διδάγματα τους. Η σχολή του πασίγνωστου μας διδάσκει ότι αφού δεν τα κατάφερε ο δάσκαλος πως είναι δυνατόν να τα καταφέρουμε εμείς. Ή αν κάποιος σπουδαίος είπε κάτι, πως μπορούμε να το αμφισβητήσουμε. Και τώρα να δούμε ποιος είναι αυτός που θα μας μεγαλώσει τα όρια που μας έβαλαν. Δεν είναι απαραίτητο να είναι ένας. Μπορεί να είναι πολλοί.

Σίγουρα όμως είναι κάποιος που έσπασε το σκοινί το τζάμι ή αμφισβήτησε τους «ξερόλες» και μάκρυνε τα δικά του όρια. Ποιος μιλάει έχει σημασία. Χρειάζεται να εμπιστευτείς το επόμενο βήμα που σου δείχνει. Να ξέρεις μόνο πως αυτό είναι το δικό του το όριο. Τα δικό σου θα το μαθαίνεις κάθε φορά που θα ξεπερνάς αυτό που ορίζεις.

Ο μικρός Κρητικός ζητάει από τον Παππού του:

-Παππού δώσε μου μια δυνατή προσταγή.

-Φτάσε όπου μπορείς παιδί μου, απάντησε ο παππούς.

-Θέλω μια πιο δυνατή προσταγή, ανταπάντησε ο μικρός

-Φτάσε όπου δεν μπορείς παιδί μου, του είπε ο παππούς.